Zemsta

"Zemsta" to najsłynniejsza komedia Aleksandra Fredry , napisana mistrzowskim wierszem i ze świetnie zarysowanymi postaciami. Akcja utworu dzieje się w Polsce - czyli wszędzie. W momencie lwowskiej prapremiery w 1834 r. sztuka ta odwoływała się niby do dawnego świata kontuszowego , który żył gdzieś poza czasem i przestrzenią.; nie krytykowała szlachetczyzny ani też jej nie pochwalała. "Zemsta" jest parodią polskiego charakteru narodowego , dotyczącą nie tylko szlachty, ale także tych co przyszli po niej, przejmując jej cechy. Zwarta akcja utworu toczy się szybko, poprzez zaskakujące zwroty i nieoczekiwane zmiany sytuacji. Komizm polega w dużej mierze na bezużyteczności intryg głównych bohaterów: Cześnika i Rejenta, które przynoszą rezultat odwrotny do oczekiwanego. Cześnik walczy o względy Podstoliny, ciągnie zadawniony spór z Rejentem o mur graniczny , chce do niego strzelać z gwintówki, wyzywa na pojedynek , śle posła Papkina - i wszystko na nic. W dodatku, to co miło być ostateczną zemstą - potajemne wydanie Klary za Wacława na złość ojcu - niespodziewanie przynosi zgodę i mnóstwo korzyści. Zwycięża miłość , ale gdzieś na stronie pozostaje gorzka wiedza Papkina: "Każdy siebie ma na względzie a drugiego za narzędzie".